پروژه «المفهرس»: انقلابی دیجیتال در دسترسی به میراث خطی اسلامی
میراث مکتوب اسلامی، حافظه تاریخی و فکری تمدنی است که قرنها دانش، هنر و فرهنگ را در خود جای داده است. این میراث عظیم، که در قالب میلیونها نسخه خطی در کتابخانهها و آرشیوهای سراسر جهان پراکنده است، همواره با موانعی تقریباٌ دشوار همراه بوده است.
این چالشها، دیوارهای نامرئی را به دور این گنجینه کشیده و پژوهش را به فرآیندی فرسایشی، زمانبر و پرهزینه تبدیل کرده است. پروژه «المفهرس لبحث المخطوطات» پاسخی مستقیم به این بحران دسترسی است؛ تلاشی برای درهم شکستن این دیوارها و ایجاد یک شاهراه دیجیتال به سوی این میراث گرانبها.
«المفهرس» در قلب خود، یک پایگاه داده عظیم با بیش از دو میلیون رکورد کتابشناختی از نسخ خطی اسلامی است. این دادهها با تجمیع فهارس کتابخانههای بزرگ، کاتالوگهای چاپی قدیمی و منابع دیجیتال عمومی گردآوری شدهاند. ما به جای ساخت یک وبسایت پیچیده، پلتفرم **تلگرام** را به عنوان میزبان اولیه انتخاب کردیم. «المفهرس» از طریق یک **مینیاَپ (Mini-App) سبک، سریع و کاربرپسند** عمل میکند که به هر کاربری در هر کجا، تنها با چند کلیک، اجازه میدهد به این اقیانوس داده متصل شود.
مشروع «المفهرس»: ثورة رقمية في الوصول إلى التراث المخطوط الإسلامي
التراث المكتوب الإسلامي هو الذاكرة التاريخية والفكرية لحضارة احتضنت قرونًا من العلم والفن والثقافة. هذا الإرث الضخم، الموزع في ملايين المخطوطات بمكتبات وأرشيفات حول العالم، لطالما واجه عقبات تكاد تكون مستعصية على الباحثين والمهتمين.
لقد شيدت هذه التحديات جدرانًا غير مرئية حول هذا الكنز، محوّلةً البحث إلى عملية مرهقة، تستغرق وقتًا طويلاً ومكلفة. مشروع «المفهرس لبحث المخطوطات» هو استجابة مباشرة لهذه الأزمة؛ محاولة لهدم هذه الجدران وبناء طريق رقمي سريع نحو هذا الإرث الثمين.
«المفهرس» في جوهره، هو قاعدة بيانات ضخمة تضم أكثر من مليوني تسجيل ببليوغرافي للمخطوطات الإسلامية. جُمعت هذه البيانات عبر دمج فهارس المكتبات الكبرى والفهارس المطبوعة القديمة والمصادر الرقمية العامة. بدلاً من إنشاء موقع ويب معقد، اخترنا منصة **تيليجرام** كمضيف أساسي. يعمل «المفهرس» من خلال **تطبيق مصغّر (Mini-App) خفيف وسريع وسهل الاستخدام**، مما يتيح لأي مستخدم، في أي مكان، الوصول إلى هذا المحيط من البيانات ببضع نقرات فقط.
"Al-Mufahris" Project: A Digital Revolution in Accessing Islamic Manuscript Heritage
The Islamic written heritage is the historical and intellectual memory of a civilization that has encompassed centuries of knowledge, art, and culture. This vast legacy, scattered in millions of manuscripts across libraries and archives worldwide, has always been accompanied by almost insurmountable obstacles for researchers and enthusiasts.
These challenges have erected invisible walls around this treasure, turning research into an arduous, time-consuming, and costly process. The "Al-Mufahris for Manuscript Search" project is a direct response to this access crisis; an endeavor to break down these walls and create a digital highway to this invaluable heritage.
"Al-Mufahris" is, at its heart, a massive database containing over two million bibliographic records of Islamic manuscripts. This data has been compiled by integrating catalogs from major libraries, old printed catalogs, and public digital sources. Instead of building a complex website, we chose the **Telegram** platform as the primary host. "Al-Mufahris" operates through a **lightweight, fast, and user-friendly Mini-App**, allowing any user, anywhere, to connect to this ocean of data with just a few clicks.
